Indrukwekkend uitje: Herinneringskamp Westerbork

Herinneringskamp WesterborkAfgelopen weekend besloten we om spontaan even een nachtje weg te gaan. We hadden niet zoveel zin om heel ver te rijden en met het idee dat ‘weg’ altijd wel ‘weg’ voelt, of je nu écht ver bent of niet, kwamen we uit in buurprovincie Drenthe, behoorlijk in de buurt van Herinneringskamp Westerbork. Nu was ik daar al een keer geweest met Dodenherdenking, wat heel indrukwekkend was. Je krijgt dan alleen niet zoveel mee van het kamp, dus nog een keertje bezoeken met vriend leek me wel mooi. Zo gezegd, zo gedaan.

Herinneringskamp Westerbork: het is bijna weg!

Een van de dingen die ik me tijdens die bijeenkomst met Dodenherdenking helemaal niet gerealiseerd had, was dat het kamp bijna helemaal weg is. In principe is Kamp Westerbork nog vrij lang bewaard gebleven, tot de jaren 70. Toen werden onder meer de barakken verkocht aan boeren en werd heel veel afgebroken. Dat gebeurde – zo heb ik me laten vertellen – met heel veel oudere dingen in die tijd.

Er wordt nog veel gedaan aan het terugvinden en terughalen van de materialen, zodat men een nog betere indruk kan krijgen van hoe het kamp eruit heeft gezien. Helaas werkt niet iedereen daar aan mee; een van de mooiste exemplaren die teruggevonden werd, werd net voor transport naar Westerbork in de brand gestoken. Voor nu moet je het dus vooral doen met taluds van dezelfde afmetingen als bijvoorbeeld een barak. De aardappelkelder en de woning van de commandant zijn nog wel intact.

Herinneringskamp Westerbork
De route naar het voormalige kamp is prachtig.
Voor je verder leest, wil ik je iets vragen...

Is jouw geld op voordat je maand voorbij is? Wil je weten wat de beste spaarmethodes zijn?

Overweeg je om aan de slag te gaan met beleggen , maar weet je niet waar je moet beginnen?

Meld je dan nu aan voor mijn inspiratiemail - met content die je nergens anders vindt!

Geen concentratiekamp

In tegenstelling tot wat ik onbewust altijd dacht, was Kamp Westerbork geen concentratiekamp. Het was een doorvoerkamp/vluchtelingencentrum. Er zaten bijvoorbeeld veel Oostenrijkse en Duitse Joden die hadden geprobeerd om naar Amerika te vluchten, maar daar geweigerd waren. Daarnaast kwamen er veel Roma’s, Sinti’s en Nederlandse Joden terecht. De kampleiding wist heel vakkundig met de mensen om te gaan; velen van hen hadden geen enkel benul dat ze vanaf hier zouden worden doorgestuurd naar concentratiekampen en dit waarschijnlijk niet zouden overleven.

Dit kamp heeft dus wel degelijk veel slachtoffers gemaakt. 102.000 om precies te zijn. In totaal zijn 107.000 mensen ‘door’ kamp Westerbork gegaan. Slechts 5.000 van hen hebben het dus overleefd. Onder de slachtoffers zijn ook enorm veel kinderen geweest. Wat ik hier ook wel heel bijzonder vond, is dat er echt ruimte is voor de slachtoffers. Reporters van de NOS hebben bijvoorbeeld al hun namen en leeftijden ingesproken en die opname wordt doorlopend afgespeeld. Ook is er een soort kaart van Nederland met allemaal steentjes, waarbij de hoogte van een steentje de leeftijd van het slachtoffer aangeeft.

Ook zijn er 52 verzetstrijders gedood op het kampterrein. Zij zijn ook vertegenwoordigd in de ‘steentjeskaart’.

Joden betaalden voor alles

Soms zijn het die details die nog maar eens benadrukken hoe ver men in die tijd al heen was. Zo was Westerbork in die tijd dus niet de ‘mooie’ plek waar mensen nu wel heen gaan op vakantie. Totaal niet. Het was niets anders dan een kale vlakte, waarop helemaal niets kon groeien. Dat was ook de reden dat het kamp daar werd geplaatst. Zoals je op de foto’s wel kunt zien, oogt de natuur daar nu wél prachtig. Dat is allemaal te danken aan de mensen die in het kamp leefden. Zij bouwden barakken, een school, een weeshuis, maakten kleine akkertjes, zaaiden overal prachtige lupines. En alles wat op het kamp gebeurde, werd gedaan met het geld dat Joden in hadden moeten leveren. Zelfs de spoorlijn waarover ze uiteindelijk naar hun laatste bestemming zouden gaan, werd door henzelf betaald.

Het monument in Herinneringskamp Westerbork
Het monument in Herinneringskamp Westerbork.

Tips voor een bezoek

Wil jij ook een bezoek brengen aan Herinneringskamp Westerbork? Dan heb ik een aantal tips voor je:

  • In het museum kun je ook een kaartje kopen voor de bus. Dit kost op dit moment €8,50 (kaarten kinderen, veteranen en vrienden zijn voordeliger of gratis). Als je kunt, is lopen echter wel net zo fijn. Het is ongeveer 2,4 km en je kunt zowel langs de busroute lopen (je ziet dan om de zoveel meter spoorbielzen met daarop de transporten die naar o.a. Auschwitz gegaan zijn), of door het bos.
  • Kijk naar de rondleidingen. Die zijn gratis en heel informatief, zeker omdat het kamp dus grotendeels weg is. Vanaf april 2017 zijn er twee rondleidingen per dag: eentje om 12:00 en eentje om 14:00. Wij vielen precies met onze neus in de boter. Als je zeker wilt zijn van een rondleiding, check dan voor vertrek nog even de actuele tijden.
  • Je kunt in principe het hele jaar door het terrein op, maar het bijbehorende museum is niet altijd geopend. Als je daarheen wilt, is het dus verstandig even de website te checken.
  • Aan het einde van het park vind je het monument; een spoorbaan die afgebroken is en die naar boven loopt. Alle spoorbielzen daar staan voor de transporten die vanuit Westerbork zijn uitgevoerd. De steentjes in de middelste ring staan voor de slachtoffers die het kamp gemaakt heeft en de steentjes eromheen staan voor ons allemaal. Als je wilt, kun je een steentje op de rails leggen, om aan te geven dat je aan de slachtoffers denkt. Dit vond ik zelf wel een hele mooie manier om toch iets te kunnen doen.

Steentjes op het monument
Steentjes op het monument

Conclusie

Ook al was Herinneringskamp Westerbork echt vooral een herinneringskamp, omdat veel van de oorspronkelijke materialen er niet meer waren, vond ik het toch zeker een bezoek waard, helemaal in combinatie met de rondleiding. Ik vind het een beetje krom om te zeggen in combinatie met de bestemming, maar het is natuurlijk ook een heel voordelig én educatief uitje.

Bovendien: als je eens stil staat bij hoe verschrikkelijk mensen het nog niet eens honderd jaar geleden nog in ons eigen land hebben gehad, dan realiseer je je nog eens te meer hoe ongelofelijk gelukkig en rijk je jezelf mag prijzen. Alleen het feit dat je vrij bent is al bijzonder. Zelfs in deze tijd geldt dat lang niet voor iedereen.

Ben jij wel eens in Herinneringskamp Westerbork (of een van de andere kampen in Nederland/Europa) geweest? Wat vond jij ervan?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Facebook en Google+!

 

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!

Ontdek waar jij geld laat liggen


Adine @ LekkerLevenMetMinder

Nadat ik in 2010 'wakker' werd met een hypotheek van ruim 400.000 euro, tegen 6% rente, gooide ik het roer om. Ik loste in razend tempo zo'n 70.000 euro af, minimaliseerde stevig én ging bewust kleiner wonen. Op Lekker Leven Met Minder deel ik mijn verhaal en schrijf ik over consuminderen, hypotheken, aflossen, sparen, besparen en zuinig leven, maar ook over financiële vrijheid, rust en mijn zoektocht naar een rijk en tevreden leven.

18 Comments
    1. Ja, vooral de persoonlijke verhalen die je dan hoort. En als je dan om je heen kijkt is er misschien wel niet zoveel meer als vroeger, maar alleen de gedachte aan de omvang van de enorme misdaad die daar eigenlijk begaan is. Als ik er zo over nadenk, vind ik het echt niet te bevatten.

  1. Ik wil daar ook nog graag naar toe. Er is er ook eentje dicht bij ’s Hertogenbosch, waar ik ook nog naar toe wil. Het is goed om af en toe stil te staan bij het feit dat wij het nu ontzettend goed hebben.

  2. Ben er geweest, het is zeer indrukwekkend. Ken ook mensen die er gezeten hebben. Ik kom uit een familie die veel meegemaakt heeft in de oorlog (net als heel veel andere families, natuurlijk), mijn opa heeft o.a. een joodse dorpsgenoot helpen ontsnappen uit Westerbork. Door zijn werkzaamheden in het Verzet kwam hij zelf in het concentratiekamp terecht, waar hij geestelijk niet geheel ongeschonden uitgekomen is. Bij ons in de familie werd er op elke familiebijeenkomst wel over de oorlog gepraat toen mijn ouders nog leefden en zelf lees ik álles over de Tweede Wereldoorlog, ben er zeer in geïnteresseerd.

  3. Ik ben er een jaar of 10 geleden geweest toen we in Westerbork kampeerden en een dag was nauwelijks lang genoeg om alles te bezoeken en, vooral, te lezen. Ik herinner me vooral aan de persoonijke brieven en rapporten die te vinden zijn in laden die je open kunt trekken. Ik denk hierbij bv aan de groep jonge mensen die samen wilden reizen. Eentje had een zaag in zijn broek waarmee er een gat in de laatste wagon werd gemaakt waaruit diversen onder hen ontsnapten…. V eel brieven aan vrienden en familie werden uit de trein gegooid, in de hoop dat de vinders ze op de post zoucden doen.
    De familie van Anne Frank, na hun ontdekking in het Achterhuis, vertrok naar Auschwitz met de laatste trein die uit Westerbork vertrok. Een boek dat zeker het lezen waard is is “Een Onderbroken Leven” – dagboeken en brieven van Etty Hillesum. Etty (Esther) werkte als typiste voor de Joodse Raad. De mensen in die Raad moesten iedere week een lijst met 1200 namen inleveren. Esther hielp de slachtoffers o.a. met inpakken. Ze was vrij om te komen en te gaan, maar uiteindelijk besloot ze niet te ontsnappen. Ze redeneerde dat haar vrijheid zou worden betaald met het leven dat een ander zou verliezen.

    1. Dat laatste vertelde de gids inderdaad ook; je kon wel ontsnappen, maar ze hadden zo’n uitgebreide documentatie van relaties onderling, dat je familieleden of vrienden er dan vervolgens voor gestraft zouden worden. Als in: op transport gezet.

  4. Ben daar nu 2 x geweest, maar elke keer weer loop ik daar rond met kippenvel, zeker als je beseft wat voor leed en narigheid zich daar heeft afgespeeld.
    Trouwens er naar gaan lopen vanuit het museum is inderdaad een hele mooie wandeling.

  5. Wij zijn hier een paar jaar geleden met de jongens geweest. Zij waren toen 7, 9 en 11 jaar oud. Waar ze veel dingen van die leeftijd niet meer weten, herinneren ze zich dit nog erg goed. Vooral de tentoonstelling over het kindertransport (http://www.joodsekindereninkampvught.nl/kindertransport) waarbij ze alle namen,, leeftijden en indien beschikbaar foto’s hadden opgehangen, heeft toen diepe indruk op ze gemaakt. Ook wij vonden het een pakkend museum en waren erg onder de indruk van de energie die er nog steeds op het kampterrein hing. Ook werd er toen groot onderhoud gepleegd aan het herdenkingsmonument en dat werd door vooral vrijwilligers gedaan, afkomstig uit de hele wereld. Dat heeft diepe indruk op mij gemaakt.

    Ruim 20 jaar geleden ben ik in Bergen Belsen geweest, in Noord Duitsland. Dat was wel een concentratiekamp, maar had geen gaskamers. Toch zijn er heel veel mensen overleden, waaronder Anne Frank en haar zus Margot. Ook dat kamp is leeg, zeg maar. Maar er zijn nog wel heel veel grafheuvels waarop het aantal mensen staat dat er begraven ligt. Dat zorgt voor heel dik kippenvel.

    Ooit willen we nog naar Auschwitz,,maar dan moet de jongste echt nog wat ouder zijn. Vanuit huis heb ik weinig meegekregen over de oorlog. Er werd weinig over gepraat en behalve 1 opa die zich verstopte om niet te werk gesteld te worden, is er ook weinig bekend over hoe het voor ze was. 1 oma was Duits,, maar toen ik nog te jong was, al dement, dus ik heb haar weinig kunnen vragen.

    1. De sfeer en het idee/verhaal is inderdaad ook wat bij mij al kippenvel oproept, nog zonder dat er heel veel tastbaars over is. Ik ben overigens een paar jaar terug (dik 10 jaar terug, bedenk ik me nu, de tijd vliegt!) wel eens in Auschwitz geweest en dat heeft echt indruk gemaakt. Daar zie je nog heel veel, ook verhalen van mensen, en het was natuurlijk ook echt een vernietigingskamp. Die sfeer is bijna verlammend, maar juist daarom ook wel heel belangrijk om zo’n bezoek niet uit de weg te gaan. Dat je wilt dat de jongste dan wat ouder is, kan ik me heel goed voorstellen. Ik was toen 22 en vond het al heftig.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.