Geld is voor onderzoekers altijd al een interessant onderwerp geweest. Wat doen mensen ermee? Waarom willen ze het hebben? Hoeveel heb je nodig om te leven? Kun je zonder geld leven? Het zijn zomaar wat vragen die ik in de afgelopen weken langs heb zien komen. Maar die onderzoeken en conclusies zijn niet alleen van ‘nu’. De Britse econoom John Maynard Keynes deed hier in de jaren ’30 van de vorige eeuw al onderzoek naar. Hij wilde namelijk weten WAAROM mensen zo graag sparen.
In dit artikel:
Drie motieven
In zijn onderzoek ontdekte Keynes dat mensen over het algemeen drie verschillende motieven hebben om te sparen, namelijk:
- Zekerheidsmotief
- Doelmotief
- Vermogensmotief
Het zekerheidsmotief is vooral te relateren aan de buffer: wat geld achter de hand hebben voor onzekere tijden. Mensen leggen hiervoor geld aan de kant, maar weten niet echt precies waarvoor ze het geld uiteindelijk zullen gebruiken.
Het doelmotief wordt ingezet als iemand een bepaald spaardoel voor ogen heeft. Bijvoorbeeld die vakantie of die nieuwe auto. Het gaat hier vaak om dingen die duurder zijn dan de ‘gewone’ dingen die je in de maand koopt. En omdat daar dan meer geld voor nodig is, kan het doel ook bijvoorbeeld pas over een paar jaar bereikt worden.
Tot slot is er het vermogensmotief. Hierbij wil iemand sparen om extra vermogen te verwerven. Het is meestal niet de bedoeling dat dat geld dan weer snel uitgegeven wordt. Het zal eerder bedoeld zijn als appeltje voor de dorst en het is niet helemaal duidelijk waaraan en wanneer dit geld uitgegeven zal worden.
Begin: Zekerheid
Bij mezelf herken ik al deze spaarmotieven wel in een bepaalde mate, hoewel er zeker ook een verschuiving te zien is.
In de eerste instantie is het zekerheidsmotief heel erg zichtbaar. Dat komt ook in de Babysteps van Dave Ramsey naar voren: sparen voor een buffer, zodat je niet snel in de (financiële) problemen kunt komen. Dit is een duidelijk verlangen naar zekerheid. Je weet nog niet waar je je buffer aan uit gaat geven – en hoopt ook eigenlijk dat het niet hoeft – maar hij is er wél.
Je kunt dit principe ook op iets kleinere schaal toepassen, door elke maand reserveringen in je budget op te nemen voor kosten die bijvoorbeeld maar één keer in het jaar voorkomen. Dan zorg je ook voor een stukje extra zekerheid én maak je je lasten per maand min of meer gelijk.
Lees ook: Wanneer (en hoe?) stop je met sparen voor een buffer?
Tussen: Doel
Ook het doelsparen is mij niet geheel onbekend. Als je dan eenmaal een beetje een buffer hebt, dan kun je ook wel wat doelen stellen en daarvoor sparen. Zo spaarde in jarenlang voor hele specifieke doelen: het nieuwe dak, het aflossen van de hypotheek, vakanties, het jaarbedrag voor de zorgverzekering zijn daar maar een paar voorbeelden van.
Ik merk dat ik dit tegenwoordig veel minder doe. Het enige doel dat ik nog heb is sparen voor een huis. En dat is ook meteen de reden dat ik eventuele andere doelen nu niet realiseer. Dat kan ik financieel gezien wel doen, maar dan gaat het ten koste van het ‘grote’ doel. Dat houdt me dan weer tegen.
Overigens spaar ik nog wel maandelijks voor bijvoorbeeld de zorgverzekering en vakantie, maar dat voelt niet meer zo doelmatig als eerder. Waarschijnlijk komt dat vooral doordat ik dat nu best goed op de rit heb en gewoon even geen concrete doelen heb.
Eind: Vermogen
En dan is er natuurlijk nog vermogen. Ik denk dat je hier automatisch een beetje in terecht komt, als je een buffer hebt en je andere wensen wat teruggebracht hebt naar een minimum.
Dan is het misschien zelfs wel je enige motief. Dat appeltje voor de dorst, misschien een mogelijkheid om een dag minder in de week te gaan werken. Of om dat vakantiehuisje aan te kopen, waar je dan al je lange weekenden in doorbrengt.
Als je buffer op peil is, dan hoef je hier niets meer aan te doen tot je hem een keer nodig hebt. En als je niet zoveel meer te wensen hebt, dan houdt het ook snel op met de doelen. Maar met een vermogensmotief kun je eigenlijk oneindig lang doorsparen.
Of toch niet…?
Eigenlijk klinkt dat wel een beetje kaal. Alsof je dan maar eindeloos door ‘moet’ sparen. Ik denk dat het de kunst is om uiteindelijk dat vermogensmotief te combineren met je leven inrichten op de manier die jou aanspreekt. Misschien ben je wel dol op werken, maar is je partner dat niet. Dan kun je misschien wel genoeg vermogen opbouwen om je partner zijn of haar baan op te laten zeggen.
En misschien wil je liever halve dagen werken en heb je genoeg vermogen om dat te realiseren. Of droom je van een wereldreis of het openen van een kindertehuis in Guatemala. Als je vermogen hebt, dan kun je daar heel veel dingen mee doen. Voor jezelf, maar ook voor anderen.
Wat dat betreft vind ik het wel bijzonder dat Keynes niet nog een iets ‘leuker’ motief aan zijn lijstje heeft toegevoegd. Een ‘betekenis’-motief bijvoorbeeld. Of een ‘vrijheid’-motief. Want laten we wel wezen: geld is leuk en handig, maar het zou eigenlijk wel een middel moeten blijven, geen doel op zich. En wat heb je aan geld, als je de wereld er niet een klein beetje mooier mee kunt maken? Of dat nu jouw wereld is, de wereld van mensen van wie je houdt, of de wereld in ’t algemeen. Dus als ik er zelf nog eentje aan het lijstje zou mogen toevoegen, dan is dat het. Want als je het goed hebt, dan word je er volgens mij alleen maar blijer van als je daar ook anderen in kunt laten delen.
Herken jij wat van jezelf in de drie spaarmotieven die Keynes ‘ontdekte’? En wat vind jij van een extra spaarmotief?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Wij sparen vooral om geld achter de hand te hebben voor onverwachte uitgaven maar ook om een reservepotje op te bouwen voor eens mijn man op pensioenleeftijd komt en we vanaf dan moeten rondkomen met een gezinspensioen (als er tegen die tijd tenminste nog pensioenen zullen uitbetaald worden)
Investeren in extra vastgoed om te verhuren durf ik niet echt omdat je zoveel verhalen hoort van niet betalende huurders die het pand beschadigen, maandenlang geen huur betalen . DE huurder heeft tegenwoordig zoveel rechten dat je die, zelfs omwille van wanbetaling, nog amper het huurhuis kan laten uitzetten.
Meteen toen ik het lijstje las dacht ik: en vrijheid dan? Ik vind dat de belangrijkste reden om geld te hebben en te sparen. Het omvat alles en je bent vrij om je leven te leiden zoals je wilt, met of zonder betaald werk.